Ира, привет. Перевод опубликован, как видишь там нет ничего плохого ни в наш адрес, ни в адрес бывшей нашей Родины. Да и вообще, я уже давно общаюсь с нашими польскими товарищами, будь-то у нас в гостевой или у них на форуме, и ничего кроме добрых слов в наш адрес не слышал. Я исхожу из того, что если у нас такие добрые настольгические воспоминания, то почему у наших польских друзей не может их быть тоже? Мы жили в одно время, воспитывались на одних ценностях. Поверьте, они тоже скучают.

Привет Ира. Конечно что-то делается. Проблема Бжега, впрочем как и других малых городов России, Украины, Прибалтики, которые не имеют каких-либо крупных промышленных предприятий в привлечении в свои города капиталовложений. Автора можно понять, ведь после ухода наших войск осталась большая инфроструктура, которой городские власти в первое время правильно распорядиться не смогли, а потом стало поздно. Но Бжегу чем-то всетаки повезло больше, чем тому же Даугавпилсскому аэродрому. Я был пару лет назад в Депилсе, там же от аэродрома практически камня на камне не осталось, все разнесли по кирпичику не считая пару сооружений и жилого городка. К тому же, поляки надеялись, что со вступлением в ЕС к ним потекут еврореки, но ты сама видела состояние улиц, фасадов домов в городе. Я хочу сказать другое. Такие статьи, обсуждение городских проблем в неформальных интернетфорумах говорят о переживаниях горожан за судьбу своего города и показывают их стремление хоть критикой "помочь" своим властям шевелиться. В странах постсоюзного пространства такого не увидишь. Летом этого года форумчане бжегского форума стали инициаторами и участниками акции "чистый город", в общем самоуправление действительно налицо.

Увы, таковы реалии нашей капиталистической жизни. Чем больше я живу в этой новой системе, тем больше ловлю себя на мысли, а ведь классики, которых мы изучали в школе, вузах были правы. А с этой всемирной глобализацией жить становится еще веселее, только вот почему-то смеяться не хочется. Я рекомендую зайти тебе на бжегский неформальный городской форум (линк на него есть в теме "бжег сегодня" нашего форума) на нашу ветку. Там такие рассуждения о современном  положении Польши, что аж дух захватывает. Люди начинают прозревать и понимать, что история бежит по кругу, меняются персоналии и даты, а суть остается прежней. Вспоминая три раздела Польши, они начинают говорить что сейчас идет четвертый, вспоминая Мюнхенский договор 38-го, люди  не сомневаются, что в следствии какого-либо толчка или события, такое же может произоити и с их страной. В общем приглашаю, я тоже по мере возможности беру участие в этих дискусиях.

Они сейчас очень много переосмыслили, я с ними много общаюсь и могу сказать , что они будут очень рады с нами встретиться.

Память не изменяет, все правильно - сподканне

Я часто бываю на бжегском городском форуме, и хочу сказать, что в целом о нашем пребывании у местных жителей остались хорошие воспоминания, были конечно уродцы которые портили имидж нашей страны, наших людей, но где их нет. Приятно так же что посетителями нашего сайта являются и жители города.  Ниже публикую статью двух польских журналисток, которая была опубликована в еженедельнике "Newsweek Polska". Они провели опрос горожан о времени дислокации в городе советского гарнизона.  Если кому-то необходим будет перевод пишите, сделаю.

Już minął ruski rok…

   Przez blisko pół wieku stacjonowały w Polsce oddziały Armii Radzieckiej. Nie tylko większość  polityków nie ma wątpliwości - to byli okupanci. Nie taki jest obraz wyłaniający się z kilkunastu wspomnień, które opowiedzieli nam mieszkańcy nadodrzańskiego Brzegu. I choć większość z nich pochodzi z rodzin, które zmuszone były opuścić Kresy, tak się złożyło, że żadna z usłyszanych opowieści nie zionie jadem. Przypadek? A może inne oblicze prawdy?

Mędrzec i bestia
   “Obok koszar przechodziłem. Ich żołnierze różową farbą mur z klinkierowej cegły malowali. Piękny, błyszczący, przedwojenny jeszcze klinkier jakimś ohydztwem zamalowywali! Zatrzymałem się i patrzę. A oni wszyscy skośne oczy mają. Chyba ze smutku westchnąć musiałem. Na to starszina pyta mnie, czy ja świaszczennik, znaczy się, czy ksiądz? (bo brodę wtedy miałem). Mówię, że nie. Ale pokazuję mu na ten biedny mur i z żalem w głosie pytam: co wy  ludzie  robicie? A ten starszina, też ze skośnymi oczami, spuścił wzrok i mówi cicho: stroim kamunizm... Ot mędrzec. I chytra bestia.”

Filmowy blask
   “Często my się do koszar zakradali. Hyc! przez mur i potem już jawnie łazili. Nikt nie pytał, nikt nie gonił. (Pewnie myśleli, że my dzieci któregoś z oficerów). Raz my wleźli do jakiegoś dużego budynku. Bez problemów po korytarzach chodzimy, gdzie drzwi na klucz nie zamknięte tam zaglądamy. I tak na kino trafili. Pierwsza rzecz to perfumy poczuli. Całkiem przyjemne. I jakąś maść co nią buty smarowali. To już było troszku gorzej. Ale to co zapamiętałem najbardziej to był, proszę pani, blask! Jaki blask? Otóż, wszyscy żołnierze, a była ich tam pełna sala, najmniej trzystu, głowy mieli do skóry ogolone. A światło z kinoaparatu, zanim do ekranu dobiegło, po tych ich głowach się ślizgało. I od tych głów jasność wielka biła. Film leci, a tu może pani książkę czytać!”

Niepoprawny smak chleba
   “Mieli swoją wojskową piekarnię. Chleb tam piekli jak dwie cegły. (Taka forma). Ciemnobrązowy. Twardy. Troszkę kwaskowaty. (Bo na zakwasie czyniony, tak mi babcia, po spróbowaniu, powiedziała). Chłopakom co pod sztachety przychodzili, chleb ten dawali. Jak kto chciał, to i trzy bochenki dostał. Ta przecież, że za darmo! Takiego chleba to  ja już nigdy nie jadł...”

Zdjęcie na wagę złota
   “Miałem z trzynaście lat. (Czytać po rosyjsku rzeczy najprostsze umiałem). Ruski sklep bardzo mnie ciekawił. Raczej nie chodziło o to, co tam można było kupić. I tak pieniędzy nie miałem. Raczej: jak to w takim sklepie jest? Nikt po polsku nie gada, znaczy się - zagranica!
   Przed sklepem wartownik z automatem stał. Łaziłem w te i nazad i zbierałem się na odwagę. W końcu podszedłem. Nie pamiętam co mu powiedziałem. Ale pamiętam, że wartownik spytał mnie, w którą stronę jest miasto? Bardzo mnie to pytanie zdziwiło. (Dopiero po latach uświadomiłem sobie, że prości żołnierze po mieście nie chodzili. Oficerowie - tak. Ich żony też. Zwykłych żołnierzy wozili samochodami, najczęściej krytymi brezentem). Pewnie mu kierunek do miasta  pokazałem, ale musiałem też chyba zapytać: po co ci to? A może on sam od siebie powiedział? Że już drugi rok w wojsku jest i że chciałby rodzinie zdjęcie posłać i że nocą przelazłby przez mur  i u fotografa zdjęcie zrobił. Złoto dla fotografa ma.
   Pamiętam, że do sklepu mnie wpuścił i że największe wrażenie zrobiła na mnie wisząca tam plansza z wzorami orderów (“Za wziatie Budapieszta”, “Za wziatie Wieny”, ale “Za oswabażdienie Warszawy”. I kilkustopniowy order przyznawany matkom).”

Szpiedzy i kombatanci
   “I na lotnisko my chodzili. A to przecież ściśle tajne! Jednego dnia my aż do odrzutowców podeszli. W szeregu stały. Srebrzyste. Może z pięćdziesiąt ich było? (Kto by tam z dzieciaków liczył...).  Jak my powłazili na skrzydła, wtedy nas dopiero wartownik zauważył. Pewnie że pogonił. Jak myśmy wiali! Ale on za nami nie pobiegł. Widział, że gówniarze, żadne tam szpiegi.
   Za rok chłop z Pępic na rowerze na lotnisko wjechał. Pijany był, nie zauważył, że  po pasie startowym pedałuje. Nadleciał samolot do lądowania i głowę mu urwał. Teraz rodzina może mówić, że poległ walcząc z Ruskimi! Denaturatowy kombatant.”

Czerwona kolęda
   “Jak to dzieci: mieliśmy dużo pokus i pusto w kieszeniach. (Bidnie wtedy  proszę pani było, ale o żebraniu nikt by nawet nie pomyślał!). Ktoś powiedział, że możemy poudawać kolędników. Tylko poudawać, bo ani strojów, ani gwiazdy betlejemskiej nie mieliśmy. Tak i chodziliśmy od domu do domu. Kiepsko nam szło, więc na koniec poszliśmy jeszcze do kamienicy - to było niedaleko parku - w której mieszkały rodziny oficerów radzieckich. Chętnie drzwi otwierali, całymi rodzinami słuchali naszego jazgotu, cukierków i moniaków dostaliśmy od nich najwięcej.”

Tygrys znad Ussuri
   “Handlowało się trochę. Jak już miał do ciebie Ruski zaufanie, to pieniędzy liczyć nie chciał. Ja mu mówię: Grisza, przelicz! A on do mnie: ty jesteś mój przyjaciel, tak ja liczyć nie mogę! Widzi pani co to za dziwne ludzie byli?
   Raz zachodzę, a tu u nich jakieś małżeństwo w gościach. Po tym jak “ha” mówili poznałem, że z Ukrainy są. Tak im mówię: ja też z Ukrainy, w pięćdziesiątym siódmym  do Brzegu nas przywieźli. A on, oficer, mi na to, że on nie jest żaden Ukrainiec, tylko prosto “sawieckij czieławiek”. Niech ci tak będzie. No ale po chwili jego kobieta pyta mnie, czy znam jakiegoś dobrego kuśnierza. Przecież znam. I tak jej mówię. A ona, że futro chciałaby uszyć. W dwa dni. Taki krótki termin? A ona, że za trzy dni wyjeżdżają, że skóry mają swoje, syberyjskie, ale nikt tak u nich pięknie nie uszyje jak w Polszy. Na to się jej mąż wtrącił i mówi: oj! ty głupia, tam gdzie my teraz pojedziem będziesz miała błoto po kolana i tygrysa na drzewie. Grisza mnie potem objaśnił, że nad Ussuri, na wojnę z Chińczykami ich zabrali...”

Kozacka duma
   “Co roku Alosza na poligon rakietowy do Kazachstanu latał. Raz skóry baranie przywiózł. Świeżo zdjęte, jeszcze mokre, tylko zasolone. Sześćdziesiąt sztuk! I mnie prosi, żeby je do garbarza oddać. A wtedy trzeba było mieć na skóry urzędowy papier, skąd one są i tak dalej. No, jakoś tam  załatwiłem. I on te skóry do garbarza wojskową ciężarówką przywiózł. Dwóch żołnierzy ciągnęło je w brezencie po chodniku, takie ciężkie były.
   A w zakładzie garbarz ręce załamał. Że skóry zmarnowane, że zgnite, że nożami przy zdejmowaniu podziurawione. I pyta mnie: kto coś takiego durnego zrobił? Ja mu na to, że diabli wiedzą kto, bo te skóry z Kazachstanu przywiezione są. A on na to - i na swoje nieszczęście - powiedział: ach! te durne Kazachy! Jak to usłyszeli ci dwaj żołnierze, co dotąd grzecznie jak trusie pod ścianą stali, tak do garbarza podskoczyli, za ubranie go chwycili i może zabiliby na miejscu. Alosza, on był ich dowódcą,  rzucił się na nich, oderwał od przerażonego człowieka. I długo im potem coś pod ścianą tłumaczył. Ale oni cały czas trzęśli się ze złości. Jak żeśmy już stamtąd wyszli, pytam: co się stało? Alosza mi mówi, że oni cały czas słuchali co garbarz mówi. I zrozumieli, że on oskarża o zniszczenie tych skór Kozaków. A oni są właśnie Kozacy. Dońscy.”

Generał w podkoszulku
   “W geesie kierowcą byłem. Na żuku wtedy jeździłem. Już nie pamiętam po co pojechałem do dzielnicy, gdzie piękne wille Niemcy przed wojną pobudowali. Chciałem zaparkować i coś mnie się popieprzyło. Do tyłu, do przodu, znowu do tyłu. Tak przywaliłem w czarną wołgę, na ruskich wojskowych numerach ona była. Piękna maszyna,  srebrnego skaczącego jelenia na przedniej masce miała. No i zderzak jej odleciał, rumoru narobił. Byłem zakleszczony, nijak uciekać, strach co to teraz będzie. Z willi obok starszy człowiek wyszedł. Potężne chłopisko. W podkoszulku. Podszedł, samochód obejrzał, nawet nie zapytał kto to zrobił. Machnął tylko ręką i do domu wrócił. Wtedy zauważyłem, że na spodniach ma niebieskie lampasy. A takie lampasy, proszę pani, nosił u nich tylko generał...”

Będzie dobrze
   “W parku poznałam Cjury, Gruzinkę. Piękna kobieta. Z takim nosem! Żona oficera. Pod koniec rozmowy zapytała o mojego męża, kim jest? Powiedziałam, że wykłada na uniwersytecie. Na to ona: no to macie dobrze. Pytam: a niby dlaczego dobrze? Na to Cjury, jakby to było oczywiste: twój mąż bierze pieniądze za egzaminy. Oburzona prawie wykrzyczałam: on łapówek nie bierze! Na to Cjury mnie uspokoiła: nie martw się, kiedyś na pewno zacznie brać. I wtedy będzie wam dobrze...”

Chrzciny
   “Najmowałam się u nich na nianię. Jedna drugiej mnie kobiety polecały. Po ukraińsku rozumiem, dzieci bardzo lubię. Gotować też. Dobrze płacili. No i ja te ich dzieci chrzciłam. Zwykłą wodą, bez księdza, no pewnie. Oczywiście, że w tajemnicy, przecież to były oficerskie dzieci! Raz się przyznałam. Dziecko ciężko zachorowało. Zawieźli do swojego szpitala. Wyglądało, że umrze. No to ja mówię matce tak: ty się Lienoczka nie martw, ja twoją córeczkę  ochrzciłam, Bóg zlituje się nad tobą i waszym rebionkiem. Ona zaklinała, żebym nikomu o tym nie mówiła. Mężowi też nie. No i dziecko przeżyło. Ależ mnie ona wycałowała! Złoty zegarek podarowała. Wnukowi na komunię dałam.”

Karteczka i łzy
   “Często z mężem na cmentarz chodzimy. Rodziców tam oboje mamy. Ilu znajomych! Obok jest kwatera radziecka. Żołnierzy tam chowali i cywili. I dzieci. Oni taki zwyczaj mieli, że karteczki na grobach kładli. Mąż mnie ofuknął, ale ja ciekawa byłam. I z małego, dziecięcego grobu karteczkę kiedyś podniosłam. A tam na niej napisane: "my ujeżżajem, a tiebie dietieczka astawlajem". Kilka cukierków obok leżało. Zawsze jak to sobie przypomnę, to się popłaczę...”
                                               

Post scriptum
   Wszystkie opowieści usłyszałyśmy w domach naszych rozmówców. Gdyśmy pytały o możliwość ujawnienia nazwisk, poza jedną osobą inni odruchowo się godzili. Ale wtedy prawie zawsze ktoś z domowników się wtrącał i radził, żeby raczej nie. Dwie osoby, które wcześniej się zgodziły, zadzwoniły i zgodę odwołały. Koniec końców został tylko były kierowca żuka. Wtedy pomyślałyśmy, że może lepiej będzie jeśli i jego nazwisko nie zostanie ujawnione. Przypomniałyśmy sobie, że gdy wieczorem kończyliśmy rozmowę, jego małe dzieci wróciły same  z roratów, z pozapalanymi lampkami.  Przysłowie uczy zaś, że Pan Bóg strzeże strzeżonego…     
                                                                                                                 
                                                                                                      tekst: Maria i Zofia Zaporowskie
                                                                                                      zdjęcia: Michał Matusiewicz

Кто еще не читал заметку о нешем пребывании в Бжеге, просю сюда. http://www.brzeg.pl/index.php?dzial=103 … 6&ns=5

Какая же может быть радость от аккупации в какой бы она форме не была. Эйфория долгожданной свободы от опеки старшего брата прошла, пришло новое время, а с ним и новые проблемы, и новая опека правда уже со стороны другого старшего брата. Вот народ и вспоминает наше время, оказывается не все так было плохо. Если помните фильм "О бедном гусаре замолвите слово", там была такая реплика - "...настоящая жизнь в городе начинается, когда в него входят военные, и заканчивается с их уходом". Все очень правильно подмечено. По некоторым данным численность бжегского гарнизона со всеми его частями, членами семей, вольнонаемными составляла до десяти тысяч человек (население Бжега в 80-е годы 30 тыс. чел) И вся эта масса делала покупки в польских магазинах, оставляя в них хорошую сумму денег в местный бюджет, плюс торговля привезенным из Союза золотом, телевизорами, кофем в зернах, советсктми червонцами. И все это в один момент пропало. А что в замен, а в замен нищета.